Ayça YASLI-Samet ÖKSÜZ/ANKARA, -ANKARA Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Nuri Yiğit ve ekibi, Anadolu’da özellikle kuzey şehirlerde görülen lağım faresi yayılışına karşı ada soğanının kökünde bulunan zehirli maddeden ilaç geliştirdi.
Yaşam alanlarında haşere olarak tabir edilen lağım fareleri, yaşam konforunu bozuyor, ekonomik sorunlara yol açıyor veya bazı patojenleri insana bulaştırabiliyor. Bu hayvanlar ayrıca dünyada şu anda kullanılan fare zehirlerine karşı gerek davranışsal gerekse de genetik olarak direnç geliştiriyor. Alternatif mücadele yöntemleri üzerinde çalışan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Nuri Yiğit ve ekibi, Anadolu’da özellikle kuzey şehirlerde yaygın olarak görülen lağım farelerine karşı ada soğanının kökünde bulunan zehirli maddeden ilaç geliştirdi. Bu çözelti, farelerle mücadelede insan sağlığı bakımından daha güvenli ve doğa dostu bir alternatif sunuyor.
‘DOĞAL HAYVANLAR DEĞİL, TAŞINAN HAYVANLAR’
Prof. Dr. Nuri Yiğit, ada soğanından elde edilen çözeltileri laboratuvarlarında formüle ettikten sonra Ankara ve civarındaki yerleşkelerde yayılış yapan lağım sıçanlarında deneyip, uygulanabilir bir ürün elde ettiklerini kaydetti. Prof. Dr. Yiğit, ayrıca bu hayvanların zehirlere karşı sürekli direnç geliştirdiğini belirterek, “Bu genetik direnç konusunu Türkiye örneklerinde çalıştık, genetik analiz yaptık. Henüz direncin örneklerimizde çok yaygın olmadığını bulduk; ama burada şöyle bir sıkıntı var. Bu hayvanlar, bir ülkenin doğal hayvanı değil; taşınan hayvanlar. Başka ülkelerden her an gelip, gidebiliyorlar. Dolayısıyla batıdaki dirençli hayvanların ülkemize gelmesi de söz konusu. Tedbir alınmadığı takdirde sorun yaratabilir” dedi.
‘OLDUKÇA BAŞARILI SONUÇLAR ALDIK’
Geliştirdikleri ilacın etken maddesi olan ada soğanının Türkiye’nin kıyı kesimlerinde yaygın olarak bulunduğunu da belirten Prof. Dr. Yiğit, “Kökünde ‘scilliroside’ denen aktif bir madde var. Bizim halk bunun zehirli olduğunu biliyor; ama bunun kullanımında, hazırlanmasında bazı problemler var. Yine bunu laboratuvar çalışmamızda, sıçanlar üzerinde de denedik. Kullanılabilir bir ürün elde ettik. Oldukça da başarılı sonuçlar aldık” diye konuştu. Prof. Dr. Yiğit, söz konusu ilacın kullanımı için de girişimlerde bulunduklarını kaydetti.
