Yağmur ÖNGÜN/İZMİR, – SAĞLIK Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Prof. Dr. Gülistan Karadeniz, dünyada her yıl 3 milyon insanın KOAH nedeniyle hayatını kaybettiğini belirterek, “Türkiye’de KOAH hastalığının kadınlarda oranı yüzde 7 ile 8 arasında daha düşük görülürken, erkeklerde bu oran yüzde 12 olmak üzere daha fazla. En önemli risk faktörü tütün kullanımı olmakla birlikte, bireyin anne karnından itibaren maruz kaldığı tüm çevresel ve genetik faktörler” dedi.
Dünyada her yıl 3 milyon insanın KOAH nedeniyle hayatını kaybettiğini ve bu oranının tüm ölümlerin yüzde 6’sını oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Gülistan Karadeniz, dünyada KOAH hastalığının yaygınlık oranının yüzde 10 ve en sık görülen 3’üncü ölüm nedeni olduğunu belirtti. Türkiye’deki KOAH hastalığının yaygınlık oranının dünyayla paralel olduğunu kaydeden Prof. Dr. Karadeniz, “Kadınlarda oran yüzde 7 ile 8 arasında olmak üzere daha düşük görülürken, erkeklerde bu oran yüzde 12 olmak üzere daha fazla. En önemli risk faktörü tütün kullanımı olmakla birlikte, bireyin anne karnından itibaren maruz kaldığı tüm çevresel ve genetik faktörler KOAH oluşması için bir risk. Sadece aktif sigara kullanımı değil, pasif maruziyet, elektronik sigaralar, çocukluk çağında geçirilen enfeksiyonlar, mesleksel veya çevresel hava kirliliği kaynaklanan her türlü toz, kimyasal veya partiküller KOAH oluşmasında en önemli nedenleri arasında” ifadelerini kullandı.
‘ERKEN TANI VE TEDAVİ ÖNEMLİ’
KOAH oluştuktan sonra geri dönüşün olmadığını söyleyen Prof. Dr. Karadeniz, “İlerleyici nefes darlığı ve solunum yetmezliğiyle seyreden bir hastalık. 2002 yılından itibaren 20 Kasım Dünya KOAH Günü olarak kutlanıyor. Bu yıl Dünya KOAH Günü için ‘Akciğer fonksiyonunuzu bilin’ sloganı seçildi. Bu nedenle özellikle 50 yaş ve üzeri sigara kullanan, mesleksel, çevresel maruziyetlerinin olduğu ve ailede KOAH hastası olan kişiler özellikle göğüs hastalıkları uzmanlarından bir akciğer fonksiyonlarını ölçtürmelerini, solunum kontrol testlerine baktırmalarını tavsiye ediyorum. Her hastalıkta olduğu gibi erken tanı ve tedavi önemli. Çünkü KOAH alevlenmelerle seyreden bir hastalık. Her alevlenme hastalığın ilerlemesine neden olurken, akciğer fonksiyonlarındaki düşüşü artırıyor. Bu nedenle nefes açıcı yöntemler başta olmak üzere tedavilerin erken dönemde uygulanması önemli” açıklamalarında bulundu.
‘KİŞİ MERDİVEN ÇIKARKEN NEFES ALMAKTA ZORLANIYORSA, KOAH BELİRTİSİ OLABİLİR’
Her KOAH hastasında koruyucu önlemlerden birinin aşılama olduğunu belirten Prof. Dr. Karadeniz, “Grip, zatürre, solunum, virüs, zona, boğmaca aşısını önermekteyiz. Ayrıca KOAH hastasının aktif olarak spor yapması yine hastalığın ilerlemesini yavaşlatması açısından önerdiğimiz bir tedavi şeklidir. KOAH olan hastalarımızın düzenli olarak göğüs hastalıkları uzmanlarınca en gecikmeli olarak 3 ayda bir mutlaka kontrollere gitmelerini öneriyorum. KOAH olmayan ve sigara kullanan 50 yaş üzeri kişilerin bir solunum fonksiyon testi ve akciğer grafisi takiplerini yaptırmalarını tavsiye ederim. Sağlıklı beslenmeleri, uyku düzeni, günlük düzenli aktif yaşam, spor yapmaları, kendi yaş aralıklarına uygun aşılamalarını düzenli yapmaları ve çevresel her türlü kimyasal veya toz verici maruziyetlerden uzak kalmaları en önemli tavsiyelerimiz. Semptomları nefes darlığı, öksürük ve balgamdır. Ancak erken dönemdeki semptom özellikle eforla olan bir nefes darlığı şeklinde görülür. Örneğin; kişi merdiven çıkarken veya yokuş yukarı çıkarken nefes almakta zorlanıyorsa bu KOAH belirtisi olabilir. Birçok hastamız nefes darlığını gerek içmiş olduğu sigaraya gerekse yaşına bağlayarak daha geç doktora başvurmakta. Bu nedenle yokuş, merdiven çıkarken yaşanılan nefes darlığı bizim için önemli. Düz yolda nefes darlığı varsa ya da yolda durup dinlenme ihtiyacı duyuyorsa bu ciddi bir solunum semptomudur. Hastalık çok ilerlediğinde solunum yetmezliği yapıyor. Akciğer fonksiyonunu tam gerçekleştiremediği için solunum yetmezliği olarak dediğimiz basınçlı hava besleyici cihazlarına ihtiyaçlar duyuyor” dedi.
‘NEFES ALMAKTA DAHİ GÜÇLÜK ÇEKİYORUM’
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi’nde tedavisi süren KOAH hastası olan Mustafa Kaya (78), “5 yıldır KOAH hastasıyım. Yolda yürüyemiyorum, merdiven çıkamıyorum, en ufak bir nefes almakta dahi güçlük çekiyorum. Kalbim duracak gibi oluyor. Hastalığımın en büyük nedeni sigara, 70 yıldır içiyorum. Sigaraya erken başlamak kendime yaptığım en büyük kötülük oldu. Geçen yıl 15 gün yoğun bakımda kaldım. Bu yıl ise 12’nci günüm ve dün yoğun bakımdan çıktım. KOAH hastası demek, yarı ölü demektir. Günlük yaşamımda hiçbir şey yapamıyorum ne kendimle ne de ailemle vakit geçiremiyorum. Hayatımı basınçlı hava besleyici cihazlarına bağı olarak devam ettiriyorum. Şu an hastanedeyim ama evde de bütün cihazlar var. Taburcu olduktan sonra da evde yine bu cihazlarla yaşıyorum, bu nedenle dışarıya çıkmakta çok güçlük çekiyorum. Özelikle gençlere, sigara içmemelerini tavsiye ederim. Okula giden çocukların elinde sigara görünce üzülüyorum. Sigara içmek yerine spor yapsınlar, kendilerine erken yaşlardan itibaren iyi baksınlar” diye konuştu.
